امیر همایون خرم
امیر همایون خرم (زادهٔ ۹ تیر ۱۳۰۹ – درگذشتهٔ ۲۸ دی ۱۳۹۱)، نوازندهٔ ویلن، موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر اهل ایران بود. او یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود. همایون خرم خالق تصنیفهایی نظیر غوغای ستارگان، رسوای زمانه، تو ای پری کجایی، شهزاده رؤیاها، طاقتم ده (ساغرم شکسته ساقی) و دهها اثر است. وی با خوانندگان سرشناس زمانه خود از جمله مرضیه، الهه، دلکش، حسین قوامی، مهستی، هایده، محمد رضا شجریان، اکبر گلپایگانی و محمد اصفهانی همکاری داشت.
زندگینامه
امیر همایون خرم ۹ تیر سال ۱۳۰۹ در بوشهر متولد شد. از آنجا که مادرش از شیفتگان موسیقی اصیل ایرانی بود و از میان مقامهای موسیقی ایرانی به دستگاه همایون علاقهای وافر داشت، نام همایون را برای فرزند خود برگزید. خرم در سن ۱۰–۱۱ سالگی به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و چند سال بعد به عنوان نوازندهٔ ۱۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت. بعدها، در بسیاری از برنامههای موسیقی رادیو بهویژه در برنامه گلها، به عنوان آهنگساز، تکنواز ویلن و رهبر ارکستر آثار متعددی آفرید.
موسیقی
امیر همایون خرم هارمونی را با فریدون فرزانه و با شیوه «سارلی» فراگرفته و در سازبندی از کورساکف متأثر بود. دشوار میشود ایرانیای را یافت که نتواند ترانه «امشب در سر شوری دارم» را زمزمه کند. او با مشهورترین خوانندگان موسیقی ایرانی همکاری داشتهاست. حسین قوامی، مرضیه، دلکش، الهه، هایده، مهستی، شجریان، گلپا ایرج، نادر گلچین، عهدیه، پروین، محمد اصفهانی، علیرضا قربانی و… از آن جملهاند. از طرف دیگر باید گفت پروین نوریوند تا چندین سال خواننده انحصاری آثار خرم محسوب میشد.
وی همچنین تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته مهندسی برق ادامه داد. در جلد سوم کتاب موسیقیدان ایرانی نوشته پژمان اکبرزاده آمدهاست: «پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، فعالیتهای اجرایی همایون خرم دچار وقفهای چندین ساله شد. اوقات او از آن پس، بیشتر صرف تدریس خصوصی ویلن و فعالیتهای پژوهشی دربارهٔ موسیقی ایرانی شد.»
از کارهای دیگر او میتوان سخنرانیهای زیر را نام برد:
- موسیقی ایرانی در مراکز هنری و فرهنگی اروپا و آمریکا مانند UCLA
- ابوالحسن صبا و موسیقی ایرانی در دانشگاه گیلان و دانشگاه پزشکی شیراز
- ابوالحسن صبا در انجمن موسیقی فارس
- مقامات موسیقی ایرانی در دانشگاه علامه طباطبایی
- علینقی وزیری در فرهنگسرای ارسباران
- مشخصات موسیقی ایرانی در دانشگاه صنعتی اصفهان
- سخنرانیهای متعدد دیگر در تالار رودکی تهران به مناسبتهای گوناگون.